Ekonomi biliminde günlük yaşantımızda karşımıza çıkan birçok önemli terim bulunmaktadır. Aynı zamanda bu terimler belli başlı alt başlıkları oluşturmaktadır. Bu alt başlıklar ekonominin alt yapısını geliştirmekte ve desteklemektedir. Marjinal fayda kavramı da bir nevi ekonomiyi destekleyen bir kavramdır ve bunun yanında günlük yaşantımızda bizlerin fark etmeden kullandığı ve kullanması gerektiği bir ekonomik yöntemdir. Bu yazımızda marjinal fayda nedir onu anlatacağız.
Bu Yazıda Bulabilecekleriniz
Marjinal Fayda Nedir?
Marjinal fayda kavramı, tüketilen malların kıyaslanması veya tüketilen malların oluşturduğu maksimum faydanın indeksinden oluşmaktadır.
Akademik dilden çok uzaklaşmadan marjinal faydanın basit tanımlanmasını yapacak olursam;
Benzer türde malların fiyatlarını karşılaştırdığımızı düşünelim. Bu süreçte tabi ki fiyatı düşük malı tercih etmemiz doğru olacaktır. Seçtiğimiz malı sürekli olarak tükettiğimizi ve belli bir süreden sonra bu maldan sıkıldığımızı veya bu mala doyduğumuzu düşünelim. Bu süreçte ise artık bu malı kullanmamızın bize olumsuz sonuçları olacaktır.
Daha da basitleştirecek olursak, çoğu iktisat kitabında geçen klişe bir örnekle marjinal faydayı açıklayalım.
Marjinal Fayda Örnekleri
Karnınızın çok aç olduğunu düşünelim. Haliyle bu durumda bir şeyler yemek isteyeceksiniz. Yiyeceğimiz ürünü de lahmacun olarak ele alalım. İlk yediğiniz lahmacunda, bu malın size marjinal faydası oldukça fazla olacaktır. İkinci lahmacunu yedikten sonra da bu mal size aynı marjinal faydayı sağlamaya devam edecektir. Ancak lahmacun sayısı arttıkça ve siz bu malı tükettikçe artık doymaya başlayacaksınız ve yemek istemeyeceksiniz. Bu durum yaşandıktan sonra lahmacunları yemeye devam ettiğinizde, doyum aşamasından öteye gittiğiniz için tükettiğiniz bu mal belli bir süre sonra sağlığınıza zarar vermeye başlayacaktır. Yani bu mal belli bir süre sonra tüketiciye negatif etki yaratacaktır.
Bu örneği bir marjinal fayda grafiğinde ele alalım. Ancak kendi yazımlarımda grafikleri çizmektense kişilerin yazıyı okurken kafasında grafiği canlandırmasını isterim. Marjinal fayda eğrisini doyum noktanız olarak düşünelim. Lahmacun tüketimine başladığınızda eğri yukarı doğru yükselecektir. Doyum hissine ulaştığınızda, eğri maksimum seviyesine kadar çıkacak ve daha sonrasında aşağıya doğru yönelecek ve en sonunda grafiğin 0 noktasına gelecektir. Sağlığınızı olumsuz yönde etkilemeye başladığında ise 0’ın altında eksi değerlere doğru doyum eğrisi aşağı yönlü hareket edecektir.
Kısacası doyum noktanız marjinal faydanın maksimum noktası olacaktır. Doyum eğrinizin 0 noktasına gelmesi ve negatif yönlü etkisi ise azalan marjinal faydayı ifade edecektir.
Marjinal Fayda Hesaplanması
Özetle bir ürünün marjinal faydasının hesaplanması için maksimum ve minimum noktalarının baz alınması gerekmektedir. Yani günlük yaşantımızda bir malın marjinal faydasına ulaşması, mal değişikliğine gitmemize sebep olmaktadır.
Bu yönüyle marjinal fayda günlük yaşantımızda kullanmamız gereken önemli bir ekonomik kavramdır. Uyurken para kazanmanın yollarını anlatan pasif gelir makalesine göz atabilirsiniz.
