Türkiye’de öğrenci sayısı bakımından en çok bir çok üniversitede en fazla öğrenci alan iktisat ve işletme bölümlerinden mezun olanlar ne iş yapıyor. Hangi meslekleri yapabilirler. Devlet dairelerinde veya özel sektörde çalışma koşulları nelerdir? Bu bölümde iktisat ve işletme mezunlarının çalışma alanlarına göz gezdireceğiz.
Bu Yazıda Bulabilecekleriniz
İşletme ve İktisat Bölümüne Genel Bakış
İktisat ve işletme bölümleri üniversitelerin İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesinin 4 yıllık bölümlerinden oluşmaktadır. Türkiye de hemen hemen her üniversitede bulunan bu bölümler oldukça talep gören bölümlerin başında gelmektedir. Tabi bunda birçok etken bulunmakla birlikte en temel etken iş alanının geniş olmasıdır. Türkiye de birçok üst düzey yöneticilerin, iş insanlarının, müdürlerin ve hatta devlet başkan ve bakanlarının yolu iktisat veya işletme bölümleri ile kesişmiştir. Peki bu kadar çok mezunu ve okuyanı olan işletme ve iktisat mezunları ne iş yapar?
İktisat ve İşletme Mezunları Ne İş Yapar?
İ.İ.B.F’ nin işletme ve iktisat bölümlerinden mezun olanların iş tercihi planlaması yapmadan önce seçeceği iki kritik yol bulunmaktadır. Bunlar ya kamu sektöründe ya da özel sektörde çalışmayı planlamak olacaktır. Bu karar iş planlamasının en ilk aşamasında verilmelidir. Çünkü bu iki sektöre dahil olma yolları birbirinden tamamen farklıdır.
Kamu Sektörüne Nasıl Girilir?
Burada da ikili bir plan yapılmak durumundadır. Düz memurluk ve Uzmanlık kadroları.
Düz memurluk; bireylerde herhangi bir vasıf aranmaksızın her 2 yılda bir düzenlenen(Çift Yıllar, Örneğin 2016,2018, 2020 gibi) KPSS’ de aldığı puana göre sıralanmak suretiyle kadrolara yerleşme işlemidir. Burada KPSS’ nin Düz Memurluk bölümlerinden yüksek puan almak düz memur olma şansını yükseltecektir. Maaş konusu kurumlara göre değişkenlik gösterse de genel itibariyle en düşük memur maaşı ile başlanmaktadır.
Uzmanlık Kadroları: Adaylar KPSS Alan Grubundan yeterli puanı alması neticesinde, bakanlıkların veya ilgili kuruluşların sınavlarına katılmaya hak kazanır. KPSS Alan grubunda yapılan sıralamaya bağlı olarak hak kazanılan sınavda başarı gösteren adaylar mülakata girecek, mülakatta da başarı göstermesi durumunda “yardımcı kadrosu” olarak kadrolara dahil olacaktır. Kurum içinde de eğitim ve sınavlar devam edecek, süreç başarı ile tamamlandığında uzman kadrosuna dahil olacaktır. Maaş konusu düz memurlara göre fazla olmaktadır.
Kamuda Hangi İşlere Başvurulabilir?
İşletme ve İktisat mezunları kamuda düz memur olarak herhangi bir devlet kurumunda masa başı diye tabir edilen işlerde çalışabilirler.
Uzman kadrolarda ise, Vergi müfettişliği, Sayıştay denetçiliği, Gelir uzmanlığı, Maliye Uzmanlığı, Defterdarlık Uzmanlığı, İdari Yargı Hakimliği, Kaymakamlık gibi kadrolara girebileceklerdir.
Özel Sektöre Nasıl Girilir?
Kamu sektöründe çalışmak istemeyenler özel sektörde doğrudan çalışmaya başlayabilirler. Özel sektörde kamu sektöründe olduğu gibi KPSS şartı genellikle aranmaz. Özel sektörde genellikle vasıflı adaylar değerlendirilir. Örneğin iyi derecede ikinci dil bilenler bir tık önde olurlar.
Özel Sektörde Hangi İşler Yapılır?
Özel sektörde bir çok alanda iş bulabilecek iktisat ve işletme mezunlarının işsiz kalmasının ana sebepleri arasında, çok fazla mezun olması yer alıyor. Çünkü gerçekten her yıl, haddinden fazla iktisat ve işletme mezunu oluyor. Kamuda atanamayan ve özel sektörde istediği işi bulamayan yeni mezunlar oluyor. Özel sektörde yapılabilecek işler neler diye baktığımızda da bir çok farklı iş kolu bulunuyor. En çok tercih edilenlere kısa kısa değinelim.
Serbest Mali Müşavirlik: Adayların SMMM sınavında gösterdiği başarı neticesinde 3 yıllık staj dönemi başlayacaktır. 3 yıllık staj sonunda düzenlenen yeterlilik sınavı neticesinde başarılı olunması halinde SMMM olunacaktır. SMMM ilk dönemde çok fazla para kazandırmasa da zaman geçtikçe ve çevre kazandıkça çok güzel paralar kazandıracak mesleklerden bir tanesidir.
Bankacılık: Kamu ve özel bankaların belirlediği kıstaslara sahip olanlar bu sektörde çalışmaya başlayabilirler. Bankacılık kariyer mesleklerden bir tanesidir.
Yöneticilik veya Müdürlük: Türkiye de çoğu şirketlerin ve işletmelerin üst düzey yöneticilerinin veya müdürlerinin okuduğu ve mezun olduğu bölümlerin genellikle işletme ve iktisat bölümleri olduğu bir gerçektir.
İktisat ve İşletme Mezunlarının Yeni Gözdesi Forex Piyasası
Forex piyasaları iktisat ve işletme mezunu bir çok gencin yeni gözdesi olmuş durumda. Kimi mezunlar forex ifrmalarında çalışmak için çabalarken, kimi mezunlar ise forex veya borsada işlem yaparak kendi parasını çıkarmaya çalışıyor. Üniversitede alınan eğitimler her ne kadar ekonomi ile ilgili olsa da, pratikte bir İİBF mezununun yeterli düzeyde bilgi birikimine sahip olması beklenemez. Dolayısı ile forexte işlem yapacak olanların mutlaka iyi bir eğitim sürecinden geçmiş olması ve demo hesap üzerinde tecrübe edinmiş olması gereklidir. Bunun için Lord Fx firması gibi bazı aracı kurumların düzenlediği ücretsiz eğitimler takip edilebileceği gibi, Udemy üzerinden dersler de alınabilir.
İİBF Mezunları Neden İşsiz Kalıyor?
Yukarıda da belirttik aslında, temel sebep olarak aşırı mezun olması gösterilebilir. Burada tamamen arz ve talebe odaklanmak gerekiyor. Devlet dairelerinin açmış olduğu iş ilanları oldukça sınırlı. Bu nedenle özel sektöre kayan İİBF mezunları burada da istediğini çoğu zaman bulamıyor. Çünkü açılan yeni iş sayısı az, işe girmek isteyen sayısı ise her yıl fazlalaşıyor. Bu nedenle de bir çok İİBF mezunu kasiyerlik vb alanlara yönelerek en azından geçimini sağlamak veya tecrübe kazanmak yoluna gidiyor.
