Son yıllarda blockchain (blok zinciri) teknolojisindeki gelişmelerin artış göstermesiyle birlikte kripto paralar gibi dijital varlıklara olan ilgi de oldukça artış göstermiştir. Bu durumu kanıtlar nitelikte ise artan blokzinciri ağları örnek olarak gösterilebilir. Günümüzde her geçen gün bu blok zinciri ağlarında binlerce işlem yapılmakta ve yapılan bu işlemler kişiye özel dijital cüzdanlarda şifreleme teknolojisiyle korunmaktadır. NFT ise özellikle geçtiğimiz yılın ortalarından itibaren sıkça duyduğumuz bir kavramdır. NFT de blok zinciri ağlarında üretilen ve gerçek yaşamda maddi bir değere karşılık gelen dijital bir varlıktır. İlk çıkış tarihinden bu yana popüler olmaya devam etmesiyle NFT alım satımı işlemleri merak edilmektedir.
Bu Yazıda Bulabilecekleriniz
NFT Nedir?
NFT, Non Fungible Token isminin kısaltması olarak kullanılır. Türkçeye takas edilemez varlık olarak çevrilen bu isim, NFT eserlerini genel olarak tanımlar. Dijital bir varlık olan NFT eserler, blok zinciri ağında türünün tek örneği olarak kabul edilir ve blok zincirinde NFT üreticisine bir mülkiyet tanınır. Aynı zamanda geleceğin teknolojisi olan metaverse kavramının da temelini oluşturduğu düşünülen NFT eserler, kişilerin dijital bir eser oluşturmaları olarak düşünülebilir. Günümüzde daha çok görselliğe dayalı olarak üretilen NFT’lerin ilerleyen yıllarda; film, dizi, müzik albümleri gibi alanlarda da üretileceği düşünülmektedir. Hatta akademik makaleler ve kişilerin tıbbi raporları üzerinde de NFT teknolojisinin kullanılabileceği öngörüler arasında yer alır.
NFT Nasıl Yapılır?
NFT eserlerin çıktığı günden bu yana önemli bir yatırım ürünü olarak görülmesinin en önemli sebeplerinden birisi, NFT eserlerinin kopyalanabilmesi ve başka bir NFT ile takas edilmesinin mümkün olmayışıdır. Kriptografik işlemlerden geçen NFT eserler, tamamen kişiye özel ve benzersiz olarak üretilen blok zincirindeki dijital defterlerde saklı tutulur. Aynı zamanda üreticinin sahip olduğu telif hakları dolayısıyla da NFT eserler korunmaktadır.
NFT nasıl yapılır? Sorusuna gelecek olunursa eğer, NFT eserlerinin yapılıp kripto grafik işlem görebilmesi için ilk olarak bir blok zincir ağı seçilmelidir. Dijitalde pek çok blok zinciri ağı vardır ve önemli olan kullanım ağı geniş ve güvenilir bir blok zincir ağı seçmektir. Bunun için de NFT üreticilerinin sıklıkla tercih ettiği; Etherium, Binance Smart Chain ve Polkadot gibi blok zincirleri tercih edilebilir. Ardından bu blok zincir ağlarında NFT uyumlu bir dijital cüzdana sahip olunarak oluşturulan benzersiz NFT eserlerinin yüklemesi yapılabilir. Gerçek yaşamda olduğu gibi üretilen NFT eserler, ilgili kişilerin beğenisine sunulmalıdır. Bunun için de NFT üreticileri için bir çevrimiçi pazar gereksinimi doğar. NFT satışlarının popüler olarak gerçekleştiği bazı çevrimiçi pazarlar şu şekildedir:
- OpenSea
- SuperRare
- Rarible
- Axie Marketplace
- Nifty Gateway
- Binance NFT
- Foundation
- Zora
NFT pazarlarının seçimi de tıpkı blok zinciri seçimi gibi oldukça önemlidir. Çünkü her pazar yeri NFT üreticilerine farklı imkanlar sunar. Ayrıca her pazar yeri NFT eserlerinde farklı kriterlere odaklanabilir. Örneğin Rarible, NFT eserlerinde nadirliğe odaklanır. Bunun yanı sıra Foundation ve Zora pazarları ise NFT eserlerinde daha çok sanatçıya odaklanır. Bu nedenle NFT eserlerinin türüne göre de NFT pazar seçimi yapılabilir.
NFT Alım Satımı Nasıl Yapılır?
NFT nasıl alınır sorusu, NFT kavramı yaygınlaştıkça oldukça artış göstermiştir. NFT eser satın alabilmek için ilgilenilen eserin sahibine teklif iletilir. Bunun yanı sıra eser sahibi de NFT fiyat bilgisini verebilir. NFT alım satımı gerçekleşebilmesi için ise alıcı ve satıcının karşılıklı olarak anlaşmaya varabilmesi gerekir. Fiyat bakımından anlaşmaya varıldığı takdirde NFT, alıcının dijital cüzdanına geçer ve NFT ücreti de eser sahibinin dijital cüzdanına aktarılır. Bu şekilde NFT alım satım işlemi gerçekleşmiş olur.
NFT pazarlarında alıcılarını bekleyen NFT eserler, birden çok kez alınabilir veya satılabilir. Ancak burada önemli olan kısım eserin üreticinin sahip olduğu haklardır. Çünkü NFT eserini alan kişiler, o eserin haklarını tamamen satın alamaz. Alınan NFT’ler satılmak istenirse eğer, eser üreticisi belirtilerek o kişiye telif ücretinin ödenmesi zorunludur. Bu sayede NFT üreticilerinin hakları korunmuş olur.
NFT’ler Hangi Alanlarda Kullanılır?
NFT eserlerini ve NFT sahiplerinin haklarını korumaya yönelik uygulamalar yapıldığından ilerleyen yıllarda NFT kavramı çok daha farklı alanlarda duymaya başlanabilir. Özellikle akademik makalelerde, patentlerde ve hasta gizliliği açısından tıbbi raporlarda NFT teknolojisi kullanıma açılabilir. Bunların yanı sıra; konserler, sinema biletleri ve seyahat biletleri de artık NFT alım satım ile tamamlanabilir. Bu da hem üretici haklarının korunmasıyla beraber, ilgili kişilerin bir içeriğe erişimini daha kolay ve daha korunaklı hale getirmiş olur.
Günümüzde daha çok dijital sanat alanında üretilen NFT’ler yaygın olmasa da oyun sektöründe de kullanılır. NFT oluşturulan eserler kategorilerini sınırlamak oldukça yanlış bir yaklaşım olur. Çünkü; tablo, fotoğraf ve şarkılar NFT olarak satışa sunulabilir. Hatta yine dijital ortamda atılan bir tweetin de NFT alım satımı yapılabilir. Burada önemli olan eserlerin benzersiz olmasıdır. Bu nedenle NFT’lerin bu kadar değerli olmalarının sebebi de hepsinin benzersizlik özelliğini taşımalarıdır.
