Dünya genelinde her an her ülkede yaşanabilecek finans krizleri ve global krizler gibi dönemlerde karşılaşılan regülasyon kavramı, finans piyasasında her zaman merak edilen kavramlar arasında bulunmaktadır.
Özellikle günümüzde tüm para piyasaları dışında kripto para piyasaları gibi piyasalar da oluştuğu için regülasyon tekrar çok daha önemli bir gündem oluşturmaya başladı. Bu bağlamda öncelikle regülasyon nedir sorusunun cevabının incelenmesi gerekiyor.
Bu Yazıda Bulabilecekleriniz
Regülasyon Ne Demek?
Regülasyon; aslında kelime anlamı ile düzenleme olarak ifade edilmektedir. Fakat finansal anlamda da tanımlanması gerekir. Bu kapsamda regülasyon; rekabetin eksik olduğu sektörlerde doğal bir şekilde ortaya çıkan tekeller sonrasında yaşanan olumsuzlukların ortadan kaldırılması ve ekonomik aktivitenin tekrar gerçeğe dönüşmesi açısından, devletin piyasadaki bu sorunları ortadan kaldırması için bazı kurumlar sayesinde bu piyasalara müdahale etmesi için uyguladığı yöntemler şeklinde tanımlanır.
Regülasyon yönteminde sektör tamamen bağımsız bir düzenleyici kurum aracılığı ile düzenlenir ve sonrasında denetleme gerçekleştirilir. Bu uygulama devlet tarafından sağlanırken, denklik oluşturmak maksadıyla bireyler ve örgütler için uygulanır. Özel sektör veya kamu teşebbüslerinin işleyişlerinde kontrol gerçekleştirebilmek amacıyla çok eski bir yöntem olarak tercih edilmektedir.
Regülasyon çoğu zaman bir ülkede merkez bankası veya benzer üst düzey kuruluşlar tarafından uygulanırken, Avrupa ülkeleri gibi noktalarda bankalar için Avrupa Merkez Bankası (ECB) gibi bir kurum tarafından uygulanmaktadır.
Regülasyon sayesinde elde edilen yasa ve kurallar bankalar, acenteler, aracı kurumlar, kredi fon şirketleri, varlık yönetim şirketleri, sigorta şirketleri gibi tüm finans sektörü parçaları için uygulanır. Aslında bu sistemde sadece kurallara uymak değil kuralların uygulanıp uygulanmadığını kontrol etmek de önemli bir yere sahiptir.
Regülasyon Finans Piyasalarında Neden Önemlidir?
Regülasyon uygulamasının en öncelikli amacı, tüketicilerin dolandırıcılık ve finansal tehlikelerden korunabilmesidir. Regülasyonlar ile birlikte bir ülkede gayet iyi bir ekonomi sağlanabilirken, hem tüketici hem de işletmeler için düzen elde edilir. Bu nedenle regülasyon, finansal sistemi güven altına alırken, daha sağlam bir hale getirir ve tüketiciyi koruyacak temel kavramlardan biri haline gelir.
Bugün finans sektörü sadece yatırım gerçekleştiren değil maaşını bir bankadan çeken, faturasını bankalar üzerinden ödeyen, altın veya dövizlerini banka üzerinden alıp/satan herkes için mutlak bir ihtiyaç oluşturmaktadır. Ayrıca sadece bankalar değil sigorta işlemlerini yaptırdığınız şirketler, finans işlemlerini gerçekleştirdiğiniz borsalar ve varlıklarınızı emanet ettiğimiz yapılar da temel ihtiyaçlarınız arasında bulunur. İşte bu nedenle regülasyonlar mutlak olarak bağlı olduğunuz bu sistemin korunmasını ve bu bağlamda da kişilerin korunmasını sağlar.
Regülasyonlar Nasıl Ortaya Çıkar?
Bir finansal sistemde yeni regülasyonların ortaya çıkması için finans sistemi içerisinde bozulmaya neden olabilecek yeni faktörlerin ortaya çıkması gerekir. Örneğin, günümüzde bütün ülke ekonomilerine etki eden kripto para birimleri yeni bir piyasa oluşturduğu için bu piyasaya karşı doğru regülasyonlar elde etmek açısından bazı ülkeler çalışmalarını tamamlamış bazı ülkeler ise çalışmalarını sürdürmektedir.
Bazen de ülke çapında ekonomik krizler veya küresel krizler sonrasında regülasyonlar ortaya çıkmaktadır. Örneğin 2010 yılında gerçekleşen global finans krizi sonrasında birçok ülke batma noktasına gelen dünya finansal sistemine karşı yeni bir regülasyon sistemine ihtiyaç olduğunu ifade etmişti.
Regülasyon Tuzağı Teorisi Nedir?
Finans piyasalarında regülasyonlar gerekli olarak görülse de bazı teorilere göre regülasyonlar çok büyük tehlikeler oluşturmaktadır. Bu bağlamda regülasyon tuzağı teorisi, Chicago Üniversitesi’nde bir ekonomist olan Richard Posner tarafından ileri sürülürken, bu uygulamaların kamu yararına değil özel teşebbüslerin menfaatine olduğunu ifade etmektedir. Çünkü bir süre sonrasında regülasyon gerçekleştiren üst kurulların, regülasyona tabi olan sektörler ve işletmeler tarafından domine edildiğini iddia etmektedir.
Forexte Regülasyon Neden Önemli?
Forex piyasaları son dönemde dolandırıcılık vakalarının artması ile gündeme geliyor. Bazı forex şirketleri yatırımcıların paralarını ödemekte veya işlemlerine müdahale ederek onları zarar etmekte. Bu tür bir çok şikayet bulunan forex firmaları varken regülasyon konusu ayrı bir önem taşıyor.
Türkiye’de forex piyasaları için tek regülatör SPK’dır. Yurtdışında ise farklı regülatörler bulunmaktadır. FCA, ASIC, CySEC gibi regülatörler piyasada bilinen düzenleyiciler arasında yer almaktadır.
Türkiye’de forex firmalarında işlem yapan yatırımcılar her türlü sorunlarını SPK aracılığı ile çözebilme fırstaı bulunmaktadır. Yurtdışı brokerlar ile çalışan yatırımcılar ise buna sahip değildir. Bu nedenle eğer yurtdışı forex firmaları ile işlem yapıyorsanız ayrıca dikkatli olmalısınız. Mutlak suretle lisanslı ve bilinirliği yüksek aracı kurumlarla çalışmak bu anlamda önemlidir. Bunun için en iyi forex şirketleri sayfamızı ziyaret debilirsiniz.
