Borsa İstanbul’da son dönemde sert düşüşler yaşanmakta. Yatırımcılar da bu düşüşlerin nedenini araştırmaktalar. Biz de borsada yaşanan bu sert düşüşlerle ilgili genel bir değerlendirme yapmak istedik. Borsa neden düşüyor, ne zaman yükselir mi? Borsada düşüş ne zaman sona erer? Borsa İstanbul nereden yukarıya döner gibi soruların cevaplarını bu yazımızda bulabileceksiniz. Ayrıca halka arz hisselerinde yaşanan son dönemdeki sert düşüşlerle alakalı da bir kaç kelam edeceğiz. Haydi başlayalım.
Bu Yazıda Bulabilecekleriniz
Borsadaki Düşüşün Perde Arkasında Ne Var?
Öncelikle borsanın düşmesinde abes bir durum yok aslında. Yani borsa bu düşer de çıkar da. Devamlı yükselen bir borsa bu işin mantığına ters olurdu, öyle değil mi? Peki borsanın düşüşü neden bu kadar gündem oldu?
Geçtiğimiz yıllarda da Borsa İstanbul’da sert düşüşler yaşanmaktaydı. Hatta deprem zamanında çok daha sert düşüşler yaşandı. Ancak yaşanan bu düşüşler BIST genelinde yaşanan düşüşlerdi.
Bugünlerde içinden geçtiğimiz satış dalgası ise biraz farklı. Yani borsanın bu düşüşünü destekleyen çok fazla bir done yok önümüzde. ABD ve Avrupa borsaları rekor kırıyor. Ekonomik veriler iyileşmeye başlamış durumda. Peki olumsuz bir durum yok mu? Elbette ki var. Nedir derseniz, ilk sırada Filistin-İsrail çatışmalarının devam ediyor olmasını söyleyebiliriz. Her ne kadar dünya geneli bu çatışmalardan çok fazla etkilenmiş olmasa da, Türkiye takındığı net tavır doğrultusunda etkilenmiş görünüyor.
Bir diğer önemli faktör ise faiz oranları. Tüm dünya faiz artırırken TCMB faiz indiriyordu. Dolayısıyla da faiz oranlarının düştüğü, enflasyonun fırladığı bir süreç yaşadık. Bu durum yatırımcıları paralarının değerine korumak için farklı yollara itti. Bunlardan bir tanesi de Borsa İstanbul oldu.
Özellikle halka arz hisselerinde yaşanan tavan serileri borsaya bir çok yeni yatırımcının da girişini tetikledi. Öyle ki yatırımcılar, annesinin, kardeşinin, çocuğunun adına hesap açarak yeni halka arzlara katılmaya başladılar. Neticesinde pay senedi yatırımcı sayısı 8 milyonu aştı.
Halka Arzlar ve Yan Tahtalarda Yaşanan Düşüşler
Rekor üstüne rekor kıran yatırımcı sayısı olmasına karşın, bu yatırımcıların büyük bir bölümünün hesabında bulunan rakamlar oldukça kısıtlıydı. Zaten bir çok yeni açılan hesap halka arzlara katılmak ve günü kurtarmak için açıldığından 5 bin TL altında bir overalle sahip hesaplardı.
Son birkaç haftadır devam eden Borsa İstanbul’daki düşüşe halka arz hisselerinin de elik etmesiyle beraber ortalık bir anda karıştı. Yeni halka arz olan hisselere tavan serisinden 300-500 lira kazanmayı diye girenler bir anda ik işlem günlerine kayıpla başlayan halka arz hisseleri ile karşılaşınca sesler yükselmeye başladı.
Borsadaki düşüşün normal olmadığı ise şuradan anlaşılıyordu. Borsa 8,500 puandan 7,500 puana inerken bazı hisseler yüksek kaldı, çoğu hisse ise yerle bir oldu desek yeridir. Yani yatırımcıların işlem yaptığı bir çok yan tahta olarak adlandırıla hisselerde kayıplar sertleşti. Bankacılık endeksi, Türk Hava Yolları, Tüpraş gibi hisselerle yukarıda tutulmak istenen piyasada bu hisseler önemli bir kayıp yaşamazken, bir çok hisse senedinde son 1 ayda yaşanan kayıp %20’nin üzerinde oldu. Bu dönemde %40 üzeri değer kaybeden yan tahtalar dahi oldu. Dolayısıyla da küçük yatırımcılar perişan oldu desek yeridir.
Bazı hisse senetlerinde yaşanan düşüşler ise yatırımcıların seslerini yükseltmelerine neden oldu. İmaş Makina, Çan2 Termik gibi şirket hisselerinde yaşanan patronların döndürdükleri oyunlar binlerce yatırımcının daha fazla mağdur olmalarına neden oldu. Zaten düşen piyasada bir de patronların hisse satışı ile hisse fiyatlarını aşağı çekmeleri yatırımcıların sabrını taşırdı.
Sosyal medya ve telegram gibi gruplarda başta SPK olmak üzere, Borsa İstanbul yönetimi ve ekonomi yönetimine ciddi bir öfke oluşmuş durumda. Zaten azalan likidite nedeniyle sorunlar yaşanan hisse senedi piyasalarında bir de her hafta yeni halka arzların onaylanması paranın bu arzlara kaymasına ve diğer hisselerde likiditenin daha da azalmasına neden oluyor. Bu da en ufak satışlarda boş kademelerle hisselerin %3-5 değer kaybetmesine sebep oluyor.
Bir de tabi işin Gübre Fabrikaları boyutu var. Bedelsiz sermaye artırımı başvurusu onaylanmayan ve SPK tarafından bültende açıklanması gerekirken, şirketin kap atarak duyurduğu bu gelişme de piyasaları sarsan bir diğer başlık oldu.
Bu dönemde en çok konuşulan isimler ise Oğuzhan Şahinkaya ve Mehmet Akdere oldu. Olay henüz netleşmediği için kimse hakkında olumlu veya olumsuz yorumda bulunmak yakışık almayacaktır. Ancak bazı yatırımcılar bu isimleri de sosyal medyada suçlayan tweetler atmaktalar. İşin doğruluğu nedir onu ise bilemiyoruz. Ancak önümüzdeki günlerde bu isimleri daha sık duymaya devam edeceğiz gibi görünüyor diyebiliriz.
Peki bu Borsa Nereden Dönecek?
Asıl can alıcı soru ise burası. Yatırımcılar borsanın nereden döneceğini merak etmekteler. Borsanın dönüşüyle ilgili bir tahminde bulunmak doluka güç ancak sonsuza kadar düşmeyeceği de aşikar. Geçtiğimiz hafta Mehmet Şimşek ve Erdoğan’ın da borsa ile ilgili yaptıkları değerlendirmeler bu düşüşün hükümetinde gündeminde olduğunu gösteriyor. Bizim beklentimiz, BIST 100 tarafında 7,400 puana kadar düşüşlerin devam edebileceği yönünde. Ancak bu seviye altında bir fiyatlama oluşacağını ise düşünmüyoruz.
Özellikle VİOP tarafında GUBRF tahtasında görülen hesaplaşmanın nerede ve nasıl son bulacağı önem arz ediyor. Bu haftada GUBRF tahtasında taban serisinin devam etmesi halinde bu tahtanın VİOP tarafında batan önemli birileri olduğu görülebilir. Tabii piyasada şöyle bir söylenti de var. GUBRF tahtasında sıkışan oyuncuların, diğer yan tahtalardaki mallarını satarak bu tahtaların sert düşüşlerine sebep olduğu ifade ediliyor. Likiditenin zaten oldukça düşük olduğu bir dönemden geçiyoruz. Bunun etkenleri borsada düşüşü tetikleye nedenlerle benzer. Tabii bir de işin yılbaşı boyutu var. Yurt dışında bir çok ülke Noel, Christmas vs tatiline başlamış durumda. Bu nedenle de likidite borsa tarafında düşük kalıyor.
Tabi yatırımcılar tedirgin, borsa neden düşüyor, ne zaman yükselecek diye de merak içindeler. Bizim görüşümüz dönüş tarihinin çok da uzak olmadığı yönünde. Şu an için borsada bazı tahtalar aşırı düşmüş durumda, bazılarında ise halen düşme payı var. Dibin dibi vardır denilen sözün doğruluğunu yaşayarak öğrendiğimiz bir dönemden geçiyoruz. Ancak şu da bir gerçek ki dönüş yakın. Borsa İstanbul’da belki 1-2 haftalık daha sallantıdan sonra yükseliş hareketi başlayabilir. Bu nedenle yatırımcıların sabırlı olmalarında fayda olacaktır.
Son söz olarak bir şeyi belirtmek istiyorum. Değerli arkadaşlar, para her zaman kazanılır ancak sağlık bulunmaz bir nimettir. Lütfen krediyle işlem yapmayın. VİOP tarafında kaldıraçlı işlemlerden uzak durun. Spot piyasada aldığınız hisseler elbette ki yükselecektir, bu günler ileride sadece bir anı olarak kalacaktır. Ancak yükseliş için net tarih belirtmek gerçekten zor. Bu yükselişi aslında önümüzdeki hafta bekliyorduk. Fakat dün 12 şehit haberi geldi ve yüreğimiz parçalandı. Tabii şimdi bu durumu da birileri kullanıp borsada daha fazla aşağıyı da zorlamak isteyebilir. Bu nedenle bir süreliğine ekranı kapayıp, sıkıntı yapmamak en güzeli olacaktır. Tekrar milletimizin başı sağolsun diyerek bu yazıyı burada noktalayalım. Eğer varsa sorularınız lütfen altta yorum bölümünden iletin cevaplayalım. Bir başka içerikte görüşmek üzere..
